- کندی عمیق و طولانیمدت اقتصاد چین بهتدریج در حال تبدیل شدن به یک چالش جدی برای بازار کالاهای پایه است. در تازهترین گزارشها، بانک UBS و بانک Commonwealth استرالیا هشدار دادهاند که ترکیب ضعف تقاضا در چین و افزایش عرضه جهانی میتواند فشار نزولی قابل توجهی بر قیمت سنگآهن وارد کند.
- اگرچه قیمت سنگآهن در بخش زیادی از سال 2025 عملکرد نسبتاً مقاومی داشته، اما به گفته UBS شرایط بنیادی بازار در حال تضعیف است. شاخصهای داخلی چین نشان میدهند مصرف کاهش یافته، فعالیت ساختوساز افت کرده و بخش تولید نیز نشانههایی از ضعف دارد. این عوامل باعث شده بازار نسبت به آینده تقاضای فولاد و در نتیجه سنگآهن محتاطتر شود.
- بحران املاک چین هنوز تمام نشده
- نکته کلیدی در این تحلیل، وضعیت بخش املاک چین است. املاک همچنان بزرگترین موتور مصرف فولاد محسوب میشود، اما این بخش برای چندین سال متوالی در حال کوچک شدن بوده است. ساختوسازهای جدید که بیشترین مصرف فولاد را دارند، بهطور مداوم کاهش یافتهاند و این موضوع بیشتر یک مشکل ساختاری است تا یک نوسان کوتاهمدت اقتصادی.
- سرمایهگذاریهای زیرساختی دولت چین نیز نتوانستهاند این ضعف را جبران کنند. بانک Commonwealth تأیید میکند که تولید فولاد چین بهطور محسوسی کاهش یافته و این یعنی تقاضای پایه برای سنگآهن دیگر مثل گذشته قوی نیست. بر همین اساس، هر دو بانک معتقدند احتمال بازگشت سریع تقاضای سنگآهن بسیار محدود است.
- فشار از سمت عرضه در حال افزایش است
- در کنار تقاضای ضعیف، سمت عرضه هم در حال تبدیل شدن به یک ریسک جدید است. UBS به افزایش موجودی سنگآهن در بنادر چین و فشار بر حاشیه سود فولادسازان اشاره میکند. از سوی دیگر، CBA شروع پروژه عظیم Simandou در گینه را یک منبع مهم عرضه جدید میداند که میتواند تعادل بازار را به نفع مازاد عرضه تغییر دهد.
- این وضعیت خطرناک است، چون عرضه جدید درست در زمانی وارد بازار میشود که تقاضای چین در حال افت است. به همین دلیل، هر دو بانک هشدار میدهند احتمال کاهش قیمت سنگآهن به زیر 100 دلار در دوره پیشرو کاملاً جدی است.
- چرا این موضوع برای استرالیا اهمیت دارد؟
- سنگآهن مهمترین کالای صادراتی استرالیا محسوب میشود و نقش حیاتی در درآمد ملی، بودجه دولت و شرایط مبادله این کشور دارد. افت پایدار قیمت به زیر 100 دلار میتواند یک شوک منفی بزرگ برای اقتصاد استرالیا باشد، بهویژه برای ایالتهایی مانند استرالیای غربی که وابستگی بالایی به بخش معدن دارند.
- کاهش قیمت سنگآهن به معنی فشار بر سود شرکتهای معدنی، کاهش سرمایهگذاری جدید و افت درآمدهای مالیاتی است. هرچند اقتصاد استرالیا نسبت به گذشته متنوعتر شده، اما معدن همچنان یکی از ستونهای اصلی درآمدزایی باقی مانده و این شرایط ریسک کند شدن رشد اقتصادی در سال 2026 را افزایش میدهد.
- اثر بر سیاست پولی و نرخ بهره
- برای بانک مرکزی استرالیا، ضعف اقتصاد چین و افت قیمت کالاها یک پیام مهم دارد: فشار تورمی کمتر. کاهش قیمت کالاهای صادراتی میتواند رشد درآمدها را محدود کند و قدرت قیمتگذاری در اقتصاد را پایین بیاورد. این موضوع احتمال افزایش نرخ بهره را کمتر میکند و حتی میتواند بحث کاهش نرخ را زودتر از انتظار وارد دستور کار کند.
- در حال حاضر، بین بانکهای بزرگ درباره مسیر آینده نرخ بهره اختلاف نظر وجود دارد. برخی مانند Citi و NAB هنوز از احتمال افزایش نرخ در 2026 صحبت میکنند، در حالی که Westpac معتقد است تا پایان 2026 افزایشی در کار نخواهد بود. CBA نیز افزایش نرخ را فقط در کوتاهمدت محتمل میداند.
- پیامدها برای دلار استرالیا
- دلار استرالیا ارتباط مستقیمی با قیمت سنگآهن و وضعیت اقتصاد چین دارد. ترکیب تقاضای ضعیف فولاد در چین، افزایش عرضه جهانی و تأخیر در اجرای محرکهای اقتصادی پکن میتواند فشار نزولی روی دلار استرالیا ایجاد کند، بهویژه در برابر دلار آمریکا و ین ژاپن.
- جمعبندی
- اگر اقتصاد چین در مسیر فعلی باقی بماند و قیمت سنگآهن به زیر 100 دلار تثبیت شود، اقتصاد و داراییهای استرالیا با دورهای چالشبرانگیز روبهرو خواهند شد. این موضوع نهتنها برای بازار کالاها، بلکه برای رشد اقتصادی، سیاست پولی و ارزش دلار استرالیا اهمیت بالایی دارد و باید بهدقت زیر نظر گرفته شود.
